Laatst zat ik met iemand te praten over mijn ervaring in Sarajevo bij het Kids Festival en de psychiatrische instelling. Het was een bijzondere ervaring, omdat ik met zo’n 130 mensen uit Nederland mee mocht werken aan een groots spektakel voor kinderen in Bosnië. Out of Area is de partij die het Kids Festival vanuit Nederland organiseert. Dit avontuur was voor mij één van de aanleidingen om voor mezelf te beginnen. Het in de weer zijn met kinderen die me aankeken met hun grote ogen en me vervolgens de mooiste creaties laten zien op papier. Niet alleen kinderen, ook sommige ouders creëerden hun toekomst. Ik spreek geen Bosnische taal en toch, wat handen-en-voeten-werk, wisten de kinderen precies wat ik bedoelde. Taal leek overbodig, we konden elkaar ook verstaan zonder taal. Of anders genoemd, de taal van het hart.

Iedere ochtend gingen we naar de instelling met psychisch en/of fysiek beperkte mensen. Aan de voet van een berg nabij Sarajevo, in die instelling met zo’n 90 mensen in totaal, met allerlei verschillende beperkingen, heb ik geleerd dat taal niet altijd nodig is om jezelf uit te drukken. De eerste dag ging ik met een clownsneus op naar binnen om ‘gek’ te doen, als manier om contact te maken met deze mensen. Het was me niet helemaal duidelijk, maar na een dag was voor mij de conclusie, geen clownsneus meer. Er is niets mis met een clownsneus, maar daar in de instelling was het voor mij niet de manier om contact te maken met de mensen.

De dagen erna ging ik zonder clownsneus naar de instelling en heb met deze mensen stuk voor stuk bijzonder contact gehad. Op een ochtend vroeg ik aan een van de dames die daar op een stoel zat of ze een goede dag had, in het Engels. De dame antwoordde in het Bosnisch. Een groepsgenoot uit Nederland was Bosnische en stond vlakbij ons en zag het gebeuren. Ze zei me dat de dame vertelde wat ze allemaal had gedaan die dag en hoe het met haar ging. Bijzonder toch? Dat je ondanks de verschillen in taal elkaar toch kunt verstaan. Blijkbaar begreep ze wat ik bedoelde, maar niet zozeer door mijn taal.

Tijdens het Natural Networking Festival werd het me pas duidelijk. Ik volgde een workshop “The way of the fool”. Onze groep kreeg een hele leuke oefening, waarin één de fool was en de ander de fool werd. De clue was namelijk dat als een ander compleet idioot doet en jij je daarbij ongemakkelijk voelt, jijzelf ook idioot gaat doen. Nu realiseer ik me, dat ik me ongemakkelijk voelde en idioot werd doordat ik met die clownsneus op ‘gek’ stond te doen. De mensen uit de instelling in Bosnië zorgden er wel voor dat ik me ongemakkelijk voelde en spiegelden mij direct.

Hoe kom ik hierop? Ik bedacht me tijdens het gesprek over Bosnië weer, dat deze mensen zo puur zijn en zo regelrecht je hart raken, niet omdat ze zielig zijn of doen, maar omdat ze je spiegelen en je daardoor met recht laten zien wat echt belangrijk is. Ik vind dat we daaraan wel een voorbeeld kunnen nemen. Ik weet zeker dat deze mensen vaak meer weten dan wij denken, alleen zijn wij minder puur, door alle ruis en omgangsvormen die ons is geleerd. Bovendien beschikken deze mensen over ontzettend veel kracht, is het niet fysiek dan is het wel psychisch. Ze spreken de taal van het hart en reageren dus ook op die manier. De mensen daar hebben er ook wat aan gehad dat wij met een groep daar kwamen, ze herkenden ons en er kwam een grote glimlach op sommige gezichten als ze ons zagen. Er gebeurde natuurlijk ook van alles op die dagen. We maakten muziek, knuffelden, kregen rondleidingen van de bewoners zelf, hielpen met verzorgen en maakten plezier. En dat allemaal zonder taal met woorden.

Dat is mijn visie: dat ‘taal met woorden’ als communicatiemiddel in de toekomst geleidelijk zal vervagen en dat we meer telepathisch contact met elkaar zullen hebben. Taal en woorden kunnen soms verwarrend werken en ‘ruis op de lijn’ veroorzaken. De taal die ik bedoel, is de taal van het hart, zonder woorden, maar wel met een duidelijke boodschap. Ik heb ooit opgeschreven dat ik het graag nog zou meemaken. In feite draag ik er zelf aan bij, met mijn workshops tekenen, ook dan wordt op een andere manier gecommuniceerd, namelijk met een ‘taal’ uit het hart of onderbewuste.

Hoe zie jij taal en woorden in je dagelijkse leven? Wat zijn jouw ervaringen met communicatie zonder taal? En wat is voor jou de taal van het hart?